Hoe duurzaam zijn cashewnoten? Dit moet je erover weten

Cashewnoten: ze gaan in je vegan cheesecake, je kunt er plantaardige kaasjes van maken en ze zijn geroosterd lekker als snack. Maar hoe duurzaam zijn die voedzame cashewnoten eigenlijk? Warning: het antwoord zal je verbazen.

Hoe duurzaam zijn cashewnoten?

Laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen: helaas zijn niet alle cashews zo duurzaam als je denkt. Tuurlijk: ze moeten van ver komen. Dat maakt sowieso dat de natuur een prijs moet betalen voor de reis. Of ze nu per vliegtuig (minst duurzaam), vrachtwagen of per containerschip worden vervoerd, die CO2-uitstoot is er. Maar er schuilt meer achter de industrie van de gezonde cashewnoten.

De vraag naar cashewnoten is in de afgelopen jaren met zo’n 30 procent gestegen. Niet zo gek, want de romige noten (fun fact: het zijn eigenlijk pitten, net als amandelen) werken perfect in lactosevrije gerechten, gezonde voedingspatronen en in een vegan leefstijl. Het internet staat er vol mee, evenals dit platform. Wat echter weinig tot niet wordt besproken, is de herkomst van cashewnoten. Tijd voor verandering, want echt sjiek is het niet.

Waar komen cashews vandaan?

De lichtbruine nootjes groeien vooral aan bomen in West-Afrika, maar oorspronkelijk ligt het verspreidingsgebied van de boom in Caribisch gebied, Brazilië en Midden Amerika. De boom is — uiteraard — door kolonisatie op andere plekken in de wereld gebracht. Toch zul je vaak horen dat de noten uit Azië komen, voornamelijk uit India en Vietnam. Hoe dat komt? Negentig procent van de cashewnoten uit West-Afrika worden verwerkt in Azië.

Een bizar idee, vooral als je bedenkt dat ze in hun dop worden vervoerd. In zijn dop weegt de cashew vijf keer meer dan zonder. Daarbij komt dat de weg naar Azië, laten we Vietnam als voorbeeld nemen, veel korter is dan de weg naar Europa — waar een groot deel van de cashewnoten alsnog naartoe worden geëxporteerd. Nadat de noten in Vietnam zijn gekraakt, dus.

Wie verdient er het meest aan de noten?

De mensen die de cashewnoten plukken in West-Afrika, lopen door de verwerking in Azië extra inkomsten mis. Ook de kans om kennis te vergaren over de slimme verwerking van cashewnoten (om het vervolgens zelf te kunnen doen en te investeren in machines die daarbij helpen) wordt hen op deze manier ontnomen. Natuurlijk hebben de mensen in Vietnam en andere delen van Azië zo wel/ook een inkomen, maar dat is niet waarom de grote cashewbedrijven de verwerking daar naartoe verhuizen.

Uiteraard is geld de motivatie van de bedrijven: het vervoeren naar een ander continent is goedkoper dan investeren in een lokale economie waar alles op één plek gebeurt. Daarbij krijgen werknemers slecht betaald en moeten ze onder erbarmelijke omstandigheden werken. Een onderzoek uit 2018 naar de Indiase cashewnotenindustrie in Kollam, meldt dat de ‘kwaliteit van werk’ hier ontzettend laag is. Om cashewnoten goed te kunnen pellen, worden ze eerst gebrand. En of je ze nu eerst laat afkoelen of niet: in de vrucht van de cashewnoot zit bijtend zuur, wat brandt op de huid van de (voornamelijk vrouwelijke) werknemers.

Met andere woorden: het gaat bedrijven echt niet om het genereren van een inkomen (lees: ± €3,- per dag) voor Aziatische mensen. Het gaat puur om het besparen van een paar centen per kilo cashewnoten. De cashewnotenbedrijven én de winkels die ze verkopen, zullen het meeste verdienen aan de cashews.

Fairtrade en biologische cashewnoten

Hoe zit het dan met fairtrade cashewnoten? En zijn biologische cashewnoten beter? Als het gaat om vervoer en uitstoot, maakt het label biologisch of fairtrade niet uit. Ook hier kiest men voor een goedkopere manier van verwerken. Ook hier vaart er een vrachtschip onder Zuid-Afrika door om de cashewnoten in Azië af te leveren. De cashewnoten die vervolgens in Europa uit de verpakkingen worden gehaald, om ze weer in kleinere zakjes te stoppen van de merken die ze verkopen. En het ergste is: op de verpakking zul je niet zien waar jouw cashewnoten allemaal geweest zijn.

Waar kan ik fairtrade en biologische cashewnoten kopen die géén onnodig lange reis maken?

Zonder gebana had ik nooit geweten dat dit de daadwerkelijke prijs is van de cashewnoten die ik koop in de supermarkt. Dit Zwitserse bedrijf is ontstaan uit verbazing over hoe Zwitserse appels duurder kunnen zijn dan geïmporteerde, niet-biologische bananen. De verbazing werd een protest, het protest werd een beweging en de beweging werd een bedrijf. Een bedrijf dat zich inzet voor eerlijke prijzen en keuzes gebaseerd op wat beter is voor de natuur, dier, mens en lokale economieën. Niet op geld. Je kunt bij gebana de producten kopen die in de supermarkt hoogstwaarschijnlijk niet eerlijk zijn verkregen. Daarbij is alles biologisch, zodat de biodiversiteit niet achteruit gaat op onze vraag naar geïmporteerd voedsel — want laten we wel wezen: die vraag is er nu eenmaal.

De cashewnoten van gebana worden rechtstreeks geïmporteerd uit Burkina Faso en Benin, waar de lokale boeren gesteund worden tijdens het hele proces, in plaats van dat er andere keuzes worden gemaakt om een paar centen te besparen. Als je de mogelijkheid hebt om een andere keuze te maken, nog steeds cashewnoten wil gebruiken en dit verhaal je net zo raakt als dat het mij raakt, kan ik je hen alleen maar aanraden.

Bronnen: gebana, Slow Food Network, International Journal of Pure and Applied Mathematics, Statista.
Beeld: Canva.

Nooit meer een artikel of recept missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief! Elke maandag breng ik je op de hoogte van de laatste aanbiedingen, de lekkerste recepten en andere leuke dingen – gewoon in jouw mailbox. Tot dan!

Dit artikel is geschreven in samenwerking met gebana. Voor meer info: lees mijn disclaimer.