Home Blog Let’s talk fairtrade: wat maakt iets ‘fair’?

Let’s talk fairtrade: wat maakt iets ‘fair’?

door Miriam Groot

We moeten het hebben over fairtrade, want hoe fair zijn fairtrade producten eigenlijk? Dit is een opening voor een discussie over eerlijke handel die eerlijk is voor mens, dier en natuur.

Ik zal er geen doekjes om winden: het kostte me veel moeite om dit artikel te schrijven. Sterker nog: ik heb er ruim een maand over gedaan. Na wekenlang uitstellen, heb ik toch besloten om het met jullie te delen.

Want waar ben ik precies bang voor? Het is de discussie die ik eng vind. In gesprek gaan, weerwoord krijgen en weerwoord geven. Maar dat is nu precies wat dit onderwerp nodig heeft: we moeten erover praten, want alleen dan komen we tot de beste ideeën. Dus: ik wil je graag uitnodigen om in gesprek te gaan. Dat mag met mij, dat kan aan de keukentafel, dat kan met je tinderdate zijn… Of misschien wel met de mensen die bij hebben geïnspireerd om over dit onderwerp te schrijven (en met wie ik met zoveel liefde samenwerk), namelijk gebana.

Hoe fair is fairtrade?

Al eerder schreef ik in samenwerking met gebana over het echte verhaal achter cashewnoten, het voordeel van in bulk kopen en avocado- en mangoschaamte. Lees dat vooral, maar nu gaan we het over een ander belangrijk vraagstuk hebben. En dat vraagstuk luidt: hoe fair is fairtrade?

Om het concept fairtrade (letterlijk: eerlijke handel) wat beter te begrijpen, kunnen we het beste eerst kijken naar de keurmerken. Maartje Bregman beschrijft dat duidelijk in haar boek ‘De kracht van het teruggeven‘.

“Met het Fairtrade […]-keurmerk wordt garantie geboden dat de boeren die de grondstof […] leveren een eerlijk salaris krijgen en waarbij goede arbeidsomstandigheden worden nageleefd. Verder wordt de grondstof ook op een milieuvriendelijke manier verkregen.”

Fair naar dier en natuur

Mijn vraag is echter: hoe fair zijn die keurmerken nu echt? De regels zijn duidelijk wat betreft salaris en arbeidsomstandigheden*, maar hoe zit het met die ‘milieuvriendelijke manier’? Bij eerlijk naar de hele keten, wat ik graag als vertaling van ‘fairtrade’ zou willen zien, denk ik ook aan dieren en aan de natuur. Hoe fair is fairtrade als je de biodiversiteit kapotmaakt door bestrijdingsmiddelen te gebruiken? En hoe fair is fairtrade als je de aarde op een plantage verwoest en uitput door jarenlange monocultuur?

*Kritische noot op de arbeidsomstandigheden: ‘goede arbeidsomstandigheden’ is een breed begrip. Dit kan ook betekenen dat je tachtig uur moet werken, want ook dan kunnen de omstandigheden goed zijn.

Fairtrade niet per se biologisch

Zelf heb ik lang gedacht dat fairtrade automatisch betekende dat het biologisch was. Spoiler: dat is niet zo. Fairtrade ≠ biologisch. Het leek mij altijd gewoon logisch dat fairtrade producten in alle opzichten beter zijn voor de wereld. Begrijp me niet verkeerd: het is fantastisch dat de fairtrade-keurmerken er zijn. De certificeringen hebben een goed doel en zijn opgezet met de juiste intenties en ideeën. Het is ontzettend belangrijk dat we ons inzetten voor een eerlijk loon en goede werkomstandigheden voor de hele keten, van boer tot vrachtwagenchauffeur. Wel denk ik dat het belangrijk is om nog eens goed te kijken naar de benaming ervan, want in wezen ‘trade’ je ook met de natuur, toch? Zou het niet ‘fair’ zijn om haar herstel van de biodiversiteit te geven in ruil voor een mooie oogst? Maar hoe noem je zoiets dan als dat niet haalbaar is voor elke boer — en hoe verkoop je dat aan de consument?

Wat vind jij?

Ik vind het een interessant vraagstuk, de ‘hoe fair is fairtrade’ en ik ben benieuwd hoe jij ernaar kijkt. Mocht je meer over dit onderwerp willen lezen, dan kun je absoluut terecht bij gebana, die hier regelmatig discussies over organiseert en artikelen over publiceert. Of deel je gedachtes in de comments!

Nooit meer een artikel of recept missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief! Elke maandag breng ik je op de hoogte van de laatste aanbiedingen, de lekkerste recepten en andere leuke dingen – gewoon in jouw mailbox. Tot dan!

Dit artikel is geschreven in samenwerking met gebana. Voor meer info: lees mijn disclaimer.

Verder lezen

Laat een reactie achter

Mmmm, deze site gebruikt de beste vegan cookies. Oké, prima! Meer informatie